De verschuiving van zoekmachine naar persoonlijke koopassistent markeert een kantelpunt in de digitale klantreis én het e-commerce-landschap. Waar consumenten zelf actief moesten zoeken, vergelijken en beslissen neemt de AI-agent deze taken nu over – sneller, slimmer en persoonlijker dan ooit.
Van zoekmachine naar persoonlijke koopassistent
Tot nu toe draaide de digitale klantreis vooral om zoekgedrag. De consument typt een zoekterm in, krijgt honderden resultaten, filtert, vergelijkt, leest reviews en maakt uiteindelijk een keuze. Een proces dat tijdrovend, gefragmenteerd en vaak frustrerend is. AI-agents zetten dit model volledig op z’n kop.
Stel je voor: een consument zegt simpelweg tegen zijn persoonlijke AI-assistent: "Ik zoek duurzame hardloopschoenen voor onverharde paden, geschikt voor brede voeten, onder de €150." De agent doorzoekt in real-time duizenden webshops, vergelijkt prijzen, analyseert productdata, leest reviews en komt terug met drie perfect passende opties – compleet met directe kooplinks. Geen eindeloos scrollen meer. Geen keuzestress. Maar een hypergepersonaliseerde, moeiteloze shopervaring – gewoon vanaf de bank.
De opkomst van AI-agents heeft daarmee grote gevolgen voor SEO (Search Engine Optimization), omdat het de manier waarop consumenten zoeken en beslissingen nemen fundamenteel verandert. Traditionele SEO is gericht op het optimaliseren van content voor zoekmachines zoals Google, waarbij het doel is om hoog te scoren op specifieke zoekwoorden. Maar AI-agents omzeilen die zoekresultatenpagina volledig. Ze halen informatie direct uit meerdere bronnen en presenteren alleen de meest relevante opties aan de gebruiker. AI-agents filteren op basis van persoonlijke voorkeuren, gedrag en context. Dit betekent dat algemene SEO-strategieën minder effectief worden en dat merken moeten inzetten op niche-differentiatie en persoonlijke relevantie. Lokale SEO, duurzaamheid, pasvorm, prijssegment – alles moet afgestemd zijn op specifieke klantprofielen. Ondernemers moeten zorgen voor volledige, actuele en gestructureerde productdata die is geoptimaliseerd voor voice- en conversational search.
Content moet niet alleen vindbaar zijn, maar ook machine-leesbaar en contextueel relevant voor AI-agents.
AI-Commerce via Shopify
Een belangrijke aanjager van deze ontwikkelingen is de opkomst van headless commerce en open e-commerceplatforms zoals Shopify. Dankzij de integratie met tools als ChatGPT kan Shopify miljoenen webshops in staat stellen hun productdata beschikbaar te stellen aan AI-agents – via slimme extensies of API’s. Daarmee ontstaat een nieuw ecosysteem met AI-agents als startpunt van de klantreis en een wereldwijd aanbod. In plaats van dat jij als consument actief op zoek moet naar een webshop, komt de webshop naar jou – via je persoonlijke AI-assistent. Die doorzoekt automatisch het wereldwijde aanbod en presenteert alleen wat écht relevant is.
Daarmee verschuift de macht van grote platforms zoals Amazon of bol naar een meer open en gedecentraliseerd model. De klant hoeft niet meer naar het platform – de verkoper komt naar de klant. Wie nu al inzet op goede data, slimme content en een open infrastructuur, is straks vindbaar – ook als niemand meer zoekt.
De nieuwe klantreis: prompt-based commerce
We staan aan de vooravond van een fundamentele verschuiving in hoe consumenten winkelen: de opkomst van ‘prompt-based commerce’ waarbij een AI-agent op basis van taalgestuurde interactie de klantreis personaliseert — van productkeuze tot aankoop. Waar de traditionele klantreis vaak begon met een zoekopdracht in een webshop of zoekmachine, start deze nu steeds vaker met een gesprek. Deze nieuwe vorm van interactie draait om prompts—korte, natuurlijke vragen of verzoeken die de klant intypt of inspreekt. Niet met een mens, maar met een digitale assistent die vragen stelt, leert van voorkeuren, eerdere aankopen onthoudt en een steeds completer klantprofiel opbouwt. Het resultaat? Een aankoopervaring die niet alleen sneller, relevanter en efficiënter is, maar ook veel persoonlijker aanvoelt.
Prompt-based commerce is een nieuwe standaard in klantbeleving.
Stel je voor: je wilt een cadeau kopen voor je vader, die dol is op koken. In plaats van eindeloos scrollen door producten, geef je simpelweg aan: “Ik zoek een cadeau voor mijn vader die van koken houdt, rond de €50.” De AI vraagt door: “Wat voor soort koken houdt hij van? BBQ, Italiaans, sous-vide?” Jij antwoordt: “Vooral BBQ.” Binnen enkele seconden krijg je drie suggesties: een rookbox voor op de BBQ, een luxe vleesthermometer en een set houtsnippers met verschillende smaken. De AI voegt er nog aan toe: “Zal ik er één bestellen en mooi laten inpakken?” Deze manier van winkelen voelt intuïtiever en menselijker aan. De AI-agent wordt een persoonlijke shopping-assistent die meedenkt, aanvoelt wat je nodig hebt en het regelwerk uit handen neemt. Prompt-based commerce is daarmee niet alleen een technologische innovatie, maar ook een nieuwe standaard in (online) klantbeleving.
Van platform naar protocol: E-commerce in transitie
In het tijdperk van prompt-based commerce verandert niet alleen het koopgedrag van consumenten, maar ook de rol van digitale platforms. De AI-agent is in deze nieuwe klantreis veel meer dan slechts een interface of extra kanaal. Het fungeert als slimme curator, persoonlijke adviseur én onderhandelaar. Daarmee verschuift de machtsbalans fundamenteel: als de AI-agent het volledige proces overneemt—van zoeken tot het selecteren van producten en aanbieders—waarom zou een consument dan nog naar een platform als Amazon of bol gaan?
Traditionele platforms bouwden hun kracht op drie pijlers: een breed aanbod samenbrengen, vertrouwen creëren via reviews en klantenservice, en gebruiksgemak bieden met snelle levering en een herkenbare interface. Maar juist deze fundamenten worden nu uitgedaagd. Dankzij API’s en integraties—zoals Shopify’s koppeling met ChatGPT—krijgt de AI-agent toegang tot een veel breder assortiment dan welk platform ook. Het is niet langer gebonden aan één ecosysteem, maar vergelijkt realtime producten en prijzen over meerdere bronnen.
Ook op het gebied van vertrouwen biedt AI nieuwe mogelijkheden. Door sentimentanalyse toe te passen op reviews van uiteenlopende websites én sociale media, ontstaat een rijker en genuanceerder beeld van producten en verkopers. En wat betreft gebruiksgemak? De AI-agent selecteert op jouw verzoek de snelste, goedkoopste en/of meest duurzame leverancier—zonder dat de consument daar nog iets voor hoeft te doen.
Kortom, de AI-agent neemt de kernfuncties van platforms over—en doet dat vaak beter. Daarmee komt de toegevoegde waarde van traditionele e-commerceplatforms onder druk te staan. In deze nieuwe realiteit draait het niet langer om waar je koopt, maar hoe je geholpen wordt. En die hulp komt steeds vaker van een slimme, persoonlijke assistent die precies weet wat je nodig hebt.
Conclusie: Het einde van de zoekbalk?
Prompt-based commerce maakt winkelen niet alleen intuïtiever en efficiënter, met hyperrelevante aanbevelingen op basis van context, voorkeuren en gedrag. Het verandert ook wie de regie heeft: niet langer de grote zoekmachines of platforms, maar de consument zelf – ondersteund door een persoonlijke digitale assistent. En de impact reikt verder dan alleen de klantbeleving. AI-agents ondermijnen de rol van grote zoekmachines en centrale platforms als poortwachters van het aanbod. In een toekomst van decentrale protocollen en open netwerken worden platforms slechts één van de vele knooppunten in een AI-gestuurd ecosysteem.
De consument wint: meer keuze, minder moeite, betere matches. Maar voor zoekmachines, platforms en merken betekent dit een existentiële uitdaging. Hun toegevoegde waarde verschuift van distributie naar data, infrastructuur en beleving. De AI-agent is geen gimmick, maar een gamechanger – en mogelijk een platformkiller. De vraag is niet óf hij de spelregels verandert, maar hoe snel. En wie zich weet aan te passen – en wie achterblijft. Voor retailers en merken betekent dit een dringende oproep: zorg dat je data op orde is, wees vindbaar voor AI, en bied échte relevantie. Want in een wereld waarin niemand meer zoekt, wint wie gevonden wordt.
5 strategische kansen voor groothandels, merken en retailers in een AI-gedreven klantreis
- Word een bron voor AI: optimaliseer je data-ecosysteem
AI-assistenten vertrouwen op gestructureerde, actuele en betrouwbare data. Wie niet vindbaar is in de taal van AI, bestaat niet voor de consument. Retailers en merken kunnen investeren in rijke, machine-leesbare productdata (PIM), inclusief specificaties, certificeringen, klantreviews en gebruikstoepassingen. Groothandels kunnen gestandaardiseerde dataservices ontwikkelen voor aangesloten klanten, en leveranciers, zodat die sneller kunnen aansluiten op AI-platforms.
- Bouw je eigen AI-touchpoints
Laat de klantreis niet over aan externe AI’s, maar ontwikkel je eigen slimme assistenten en interfaces. Retailers kunnen een eigen AI-chatbot integreren op de eigen website of app die producten aanbeveelt, vragen beantwoordt en bestellingen afhandelt. Merken kunnen branded AI-experts ontwikkelen die consumenten begeleiden bij productkeuze, gebruik en onderhoud. Groothandels kunnen white-label AI-oplossingen aanbieden aan klanten.
- Versterk je merk met menselijke content
AI is rationeel en kiest op data, maar consumenten maken ook emotionele keuzes op gevoel. Merken die herkenbaar, menselijk en inspirerend zijn, blijven relevant. Retailers en merken kunnen investeren in merkverhalen, video’s met experts, klantcases en community-building. Groothandels kunnen partners ondersteunen met content-as-a-service: kant-en-klare verhalen, visuals en scripts die AI-proof zijn.
- Omarm prompt-based commerce
De klantreis begint steeds vaker met een gesproken of getypte prompt. Wie daarop inspeelt, wint. Retailers kunnen de eigen content optimaliseren voor “conversational search”. Denk in prompts, niet in zoekwoorden. Merken kunnen productinformatie ontwikkelen die antwoord geeft op concrete klantvragen (“Wat is het beste voor...?”). Groothandels kunnen partners helpen met prompt-ready content en training in AI-geoptimaliseerde productpresentatie.
- Herpositioneer je rol in het ecosysteem
AI maakt het mogelijk om platformlogica te doorbreken. Dat biedt kansen voor herpositionering. Retailets hebben kansen als niche-expert of servicepartner in plaats van generieke aanbieder. Merken kunnen de consument rechtstreeks bereiken via AI-gestuurde kanalen, zonder afhankelijk te zijn van retailers of platforms. Groothandels kunnen zich positioneren als infrastructuurpartner voor AI-commerce: data, logistiek, fulfilment en integratie.
Deze blog verscheen eerder op Retailtrends.nl.
Gepubliceerd op 31 juli 2025 om om 15.00 uur.